Tất niên là gì? Ý nghĩa của lễ cúng tất niên cuối năm

Tất niên là gì ?

Tất niên là một cụm từ có liên quan đến dịp cuối năm theo phong tục tập quán của người Việt Nam. Hầu hết nhiều người trong chúng ta xem đó như là một nghi thức thực hiện các công việc cuối cùng trong năm cũ và đồng thời mở ra một dấu ấn cho năm mới. Tất niên là cụm từ được sử dụng chung cho: lễ cúng tất niên, bữa cơm tất niên hay lễ tất niên cũng như các phong tục khác diễn ra vào dịp cuối năm. 

( Tất niên là các hoạt động mang tính phong tục dịp cuối năm )

Tất niên thường được diễn ra vào ngày cuối cùng của năm cũ. Đó thường là ngày 29 hoặc 30 tháng chạp âm lịch, tùy thuộc vào từng năm. Tất niên đã ra đời từ rất lâu và trở thành phong tục tập quán vẫn còn tồn tại đến ngày nay. Vào ngày này, hầu hết tất cả mọi thành viên trong gia đình đều muốn trở về quê hương, trở về mái nhà của mình để ăn bữa cơm cuối cùng kết thúc năm cũ. Thông thường sẽ có một mâm cơm để cúng gia tiên trong nhà. Tùy vào điều kiện gia đình, phong tục vùng miền, mỗi một mâm cơm sẽ bao gồm các món ăn khác nhau và không tuân thủ theo bất kỳ bất kỳ quy luật nào. 

( Bữa cơm tất niên gia đình )

Việc cúng bái tất niên thường diễn ra sao giữa trưa ngày cuối cùng của tháng chạp năm cũ. Sau khi đã hoàn tất việc cúng lễ, các thành viên trong gia đình sẽ quây quần bên nhau thưởng thức các món ăn và ôn lại những câu chuyện của năm cũ.

Ý nghĩa của lễ cúng tất niên cuối năm

Ý nghĩa tất niên luôn luôn mang yếu tố tích cực trong đời sống tinh thần của con người chúng ta. Trong đó, "tất" ý nghĩa là xong, là hết. "Niên" chính là năm trong từ Hán Việt. Từ đó có thể suy ra tất niên là gì? Đó là kết thúc một năm cũ và bắt đầu chuẩn bị bước sang năm mới. Đối với riêng người Việt Nam chúng ta, đây chính là phong tục tập quán lâu đời được truyền lại từ tổ tiên cha ông. Có thể nói, tất niên thực sự mang vẻ đẹp văn hóa riêng của người Việt Nam. 

( Lễ cúng tất niên Việt Nam - Ảnh nguồn: Zing.vn )

Để ghi nhận thời khắc thiêng liêng này, theo phong tục, các gia đình thường bày hai mâm cỗ. Một mâm trong nhà cúng gia tiên và một mâm trước sân nhà cúng trời đất. Dù thịnh soạn hay thanh đạm, theo tập quán vẫn phải có hương hoa, vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu trà, bánh chưng được bày biện một cách trang nghiêm. Quan trọng nhất vẫn là thể hiện được tấm lòng thành đối với đất trời và thần linh, tổ tiên, ông bà,...đã phù hộ sự bình an cho tất cả mọi thành viên trong gia đình suốt 365 ngày qua. 

( Cỗ tất niên cúng trời đất, tổ tiên )

Mặc dù là một phong tục lâu đời của dân tộc, thế nhưng, nhiều người trong chúng ta vẫn chưa biết rõ tất nhiên là gì? Do đó vẫn còn tồn tại những yếu tố phong thủy không đúng, cần phải được kiêng cữ trong lễ cúng tất niên cuối năm. 

Những lưu ý trong lễ cứng tất niên

• Ý nghĩa tất nhiên chủ yếu thể hiện đời sống tâm linh của người Việt Nam chúng ta. Chính vì vậy, trước ngày này, mọi người cần dọn dẹp sạch sẽ, tươm tất. 
• Lễ cúng tất niên cũng có thể diễn ra vào chiều hoặc tối ngày 30 tháng chạp. 
• Mọi thành viên trong gia đình nên có mặt đầy đủ và ăn mặc chỉnh tề.
• Phải chuẩn bị lễ cúng trước khi ăn cơm tất niên.
• Mâm cơm cúng không được xuề xòa.
• Trang nghiêm khi cúng bái.
• Tạo không khí vui vẻ, ấm cúng trong suốt thời gian diễn ra bữa cơm tất niên.
• Kiêng kỵ sự đổ vỡ hay cãi nhau.

Tất niên là gì? Hẳn là nhiều người trong chúng ta đã hiểu thêm về ý nghĩa của phong tục tập quán này. Năm mới đang sắp gần kề, chúc mỗi gia đình đều tìm thấy niềm hạnh phúc và đầm ấm trong bữa cơm cuối cùng của năm cũ!.